Ανεργία προοπτικές και προτάσεις ανάπτυξης

του Σπύρου Βροντινού

Η μικρή μας χώρα, παράδεισος αειφόρων ενεργειακών πόρων, πλέον και υδρογονανθράκων, με υπέροχη γεωπολιτική θέση, κλίμα, περιβάλλον, τουρισμό, βαριά ιστορία, δυσανάλογα μεγάλο αριθμό μορφωμένων ικανότατων ανθρώπων εδώ και στο εξωτερικό, στερείται δυστυχώς έντιμων πολιτικών και έτσι ενώ έχουμε κάθε προϋπόθεση να είμαστε η Ελβετία της ΕΕ, παραδοσιακά οι ντόπιοι πολιτικοί-παλαιοφεουδάρχες δεν αφήνουν. Μετά από 5,5 χρόνια ύφεσης και 3 χρόνια λιτότητας, ο μέσος εργαζόμενος κατέληξε από νοικοκύρης σε ένα υπό σύλληψη, φυλάκιση ή κατάσχεση, υπερχρεωμένο χρόνια άνεργο ή υποαπασχολούμενο, μη βιώσιμο παρακατιανό. Τα δικαστήρια γέμισαν με αγωγές για χρέη. Με ή χωρίς δουλειά δεν κάνεις όνειρα ούτε ξέρεις τι σου ξημερώνει, δεν έχεις ορατό ορίζοντα ούτε ελπίδα, όλα σε πλήρη αμφισβήτηση. Τι θα γίνει;

1) ΑΝΕΡΓΙΑ. ‘Αργία μήτηρ πάσης κακίας’. Καθημερινά οι ανάγκες του τόπου διογκώνονται, αλλά λόγω αντίθετων δημοσιονομικών πολιτικών, η πλειοψηφία υποαπασχολούνται ή είναι άνεργοι. Παρά τα υποσχόμενα, η χρόνια ανεργία θα μας συνοδεύει για δεκαετίες. Λόγω στατιστικων πρακτικών, δεν θεωρούνται επίσημα άνεργοι όσοι δουλεύουν μια φορά τον μήνα, ούτε όσοι υποαπασχολούνται σε δουλειές part-time, ούτε πρώην ελεύθεροι επαγγελματίες ή μαγαζάτορες και μέλη οικογενειών τους που δούλευαν εκεί. Εκτιμώντας έτσι ότι σε κάθε επίσημα άνεργο αντιστοιχεί ίσως και άλλος ένας ανεπίσημα άνεργος ή υποαπασχολούμενος, συμπεραίνουμε ότι οι 1,5 εκατομ. επίσημα άνεργοι αναπέμπουν σε 3 εκατομ. μη βιώσιμων πολιτών. Πριν την κρίση (2008), οι οικονομικά ενεργοί πολίτες εκτιμούνταν στατιστικά περίπου στα 4,8 εκατομμύρια και άρα, ίσως και το 70% του συνολικού πληθυσμού στην χώρα να είναι πλέον μη βιώσιμοι. Ακόμα και 50 χιλιάδες νέες μόνιμες θέσεις εργασίας να προκύπτουν ετησίως, χρειάζονται τουλάχιστον 30 χρόνια για τους επίσημα άνεργους ή τα διπλάσια για όλους τους σήμερα μη βιώσιμους, χωρίς καν τους χίλιους νέους άνεργους που προκύπτουν ημερησίως. Έτσι, ο κ. Βενιζέλος όταν αόριστα προανήγγειλε 700 χιλιάδες νέες θέσεις, μάλλον εννοούσε τις νέες θέσεις ανεργίας που προβλέπονται στα επόμενα δύο χρόνια. Επίσης, η πρόβλεψη της τρόικας ότι σε 14 χρόνια, το 2027, θα έχουμε επίσημη ανεργία 10% (δηλ. 150 χιλιάδες) απαιτεί, μόνο για τους σήμερα επίσημα άνεργους, 97 χιλιάδες νέες μόνιμες θέσεις εργασίας ετησίως, ή 270 θέσεις εργασίας ημερησίως, 360 μέρες τον χρόνο από αύριο κιόλας, ενώ, όπως εξήγησα, απαιτείται ουσιαστικά ο διπλάσιος αριθμός, χωρίς καν να υπολογίζονται νέες ροές ανέργων μέχρι τότε.

Το 75% της απασχόλησης, εδώ και στην Δύση, απορροφούν συνήθως μικρομεσαίες επιχειρήσεις που επαν-επενδύουν τα κέρδη τους στον τόπο. Άρα αυτές πρέπει το γρηγορότερο να ξαναγεννηθούν, σε άλλη, γερή βάση και όχι στην εύκολη αλλά σαθρή πρακτική εισαγωγής-εμπορίας προϊόντων προς κατανάλωση. Αντιθέτως, μια πραγματικά κοπιαστική αλλά στέρεα πολιτική διαρκούς δημιουργίας και εμπορίας καινοτόμων μονοπωλιακών προϊόντων, θα ξανάδινε μόνιμη εργασία τόσο στο μορφωμένο όσο και στο λοιπό εργατικό μας δυναμικό. Αυτός είναι πραγματικός μονόδρομος, ώστε να κτίσουμε, όχι δανεικά, αλλά δικά μας σταθερά έσοδα από καταναλωτές άλλων χωρών. Πρέπει επίσης οπωσδήποτε να στηριχτούμε πάνω μας για επενδύσεις τουρισμού, γεωργίας, μεταποίησης και άλλων υφιστάμενων ελπιδοφόρων τομέων ευρείας απασχόλησης και όχι στις μεγάλες ξένες πολυεθνικές που φέρνουν περιορισμένη απασχόληση στις τοπικές κοινωνίες και λιγοστό χρήμα στον τόπο, οραματιζόμενες μισθούς εξαθλίωσης των 100 ευρώ και μόνιμη ροή κερδών στο εξωτερικό. 

Επίσης ας μπει τέλος στις υπερβολικές εισφορές-καταχρηστικά επιτόκια χρεοκοπημένων ταμείων για καλύψεις που περικόπηκαν και που φρενάρουν την επιχειρηματικότητα καθώς χρειάζεται μια περιουσία ετησίως, σε τέλη και εισφορές, για να υπάρχεις νομικά σαν μικρο-επαγγελματίας. Τα αποκλειστικά προς μεγαλοκαρχαρίες fast-track και φοροαπαλλαγές, άρμοζε αντιθέτως να δοθούν στις μικρομεσαίες ντόπιες επιχειρήσεις, μικρό-επαγγελματίες. Οι μικροί θα μας βγάλουν από την κρίση, όχι τα ξένα απάτριδα μεγαλοτέρατα, αλλά θέλουν σήμερα βοήθεια να επιβιώσουν και να ξαναδημιουργήσουν με ότι τους απέμεινε.

2) ΥΓΕΙΑ. Διαχωρίστε τις εισφορές υγείας από αυτές της σύνταξης, επιτρέποντας μια χαμηλού κόστους, ΑΤΟΚΗ, πλήρη κάλυψη υγείας στον δοκιμαζόμενο πληθυσμό, μόλις με το 1/5 των σημερινών εισφορών, στηρίζοντας έτσι το σήμερα παραπαίον ΕΣΥ, βοηθώντας την προσβασιμότητα στην ζωή και αποφεύγοντας καταστροφή των πολιτών από τεράστια ίσως ιατρικά χρέη ή και τον θάνατο. Επίσης, να βοηθηθούν, σε άδεια κρατικά κτίρια, οργανώσεις εθελοντών κοινωνικού-φιλανθρωπικού σκοπού για άστεγους, ανήμπορους.

3) ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ. Άκρως απαραίτητη στην ανάπτυξη όσο και η καταπολέμηση των ζιζανίων στην παραγωγή. Μια Δικαιοσύνη πραγματικά ανεξάρτητη, που σέβεται απόλυτα τον πολίτη, δεν ευνοεί τους παραβάτες μέσω αρνησιδικίας με πολυετείς αναμονές εκδίκασης και παραγραφές, ούτε προκλητικά κωλυσιεργώντας, συνωμοτεί υπέρ της ατιμωρησίας για τα μεγάλα ξεμασκαρωμένα λαμόγια. Απαιτείται η ακύρωση αντισυνταγματικών νόμων όπως αυτών περί άμεσης παραγραφής ποινικής και πρόσφατα και αστικής (αν)ευθύνης υπουργών και τέλος να κριθεί σύννομη η αναδρομική τους τιμωρία χωρίς παραγραφές. Να υποχρεωθούν έτσι τα ατιμώρητα λαμόγια να μην χαίρονται τα κλεμμένα, να βρίσκονται πάντα ‘στην τσίτα’. Όσοι αυτεπάγγελτα δεν τους κυνηγούν να έχουν κυρώσεις ως συνεργοί. Μίζα και κλοπή δημοσίου χρήματος να σημαίνει άμεση απόλυση και φυλακή, όχι καταστολή για όσους διαμαρτύρονται.

4) ΔΙΑΦΑΝΕΙΑ. Μόνο η πλήρης διαφάνεια θα φέρει την ορθολογική διαχείριση των πόρων, την έγκαιρη αποφυγή κρίσεων, την αξιοκρατία, την στέρεα ανάπτυξη, την εθνική ενότητα και ομοψυχία και την φοροαπόδοση. Για να μην μοιράζονται τα χρήματα μας σε επιτήδειους, στο σκοτάδι, στις δημόσιες συμβάσεις δεν θα υπάρχει πλέον ιδιωτικό απόρρητο. Η λεπτομερής, οργανωμένη, εύκολα προσβάσιμη Διαφάνεια σε όλες τις Αμοιβές Δημοσίου προς ιδιώτες θα κρίνονται έτσι και από τον κάθε ενδιαφερόμενο πολίτη. Απαιτούνται Πλήρη Τιμολόγια, Πλήρεις Συμβάσεις Έργων ή Προμηθειών, με λεπτομερείς χρεώσεις που  θα αναρτώνται μόνιμα στο διαδίκτυο. Εάν έγινε λάθος, δεν θα αφαιρείται ποτέ τίποτα, το διορθωμένο θα συνυπάρχει με το παλαιό. Έτσι δεν θα ‘χάνονται’ 6 κόπιες με τιμολόγια από 6 διαφορετικά γραφεία, όπως στον ΟΛΗ και τρέχα πλήρωνε κορόιδο. Επιπλέον, ο συνολικός προϋπολογισμός και χρονοδιάγραμμα να συγκρίνονται με τα υποβληθέντα αρχικά, με εξηγήσεις για υπερβάσεις κάθε έργου-προμήθειας. Σήμερα, οι πληροφορίες στο http://diavgeia.gov.gr/ είναι σκοτεινές και τηλεγραφικές, επιτρέποντας εύκολα κλεψές και κατάχρηση. Π.χ. κόστος 50 χιλιάδες ευρώ για κάποιο αυτοκίνητο, εργασία, έργο ή τμήμα έργου, έτσι αόριστα χωρίς τίποτα άλλο δεν φτάνει για να ελεγχθεί τίποτα. Ποιος ιδιώτης θα πλήρωνε ποτέ έτσι; Πρέπει επιτέλους να γνωρίζουμε αναλυτικά, ακριβώς τι, πως και πόσα προϊόντα-εργασίες αγοράστηκαν. Κρίσιμες εθνικές αποφάσεις θα λαμβάνονται έγκαιρα, όχι κατόπιν εορτής, αλλά με τακτικά δημοψηφίσματα. Φτάνει η προσήλωση στο ‘αποφασίζομεν και διατάσσομεν’….

5) ΦΟΡΟΙ-ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ. Απαιτείται μια χαμηλή, ανταποδοτική, όχι οριζόντια-άδικη φορολογία που, μαζί με την διάφανη διαχείριση, θα πείσει τους πολίτες να μην φοροδιαφεύγουν εξασφαλίζοντας ότι δεν θα γδέρνονται τα υποζύγια, μόνο και μόνο για να μοιράζονται τα έσοδα ως λάφυρα, δοσίλογοι πολιτικοί, ξεπουλημένοι δικαστικοί, τσιράκια και κομματόσκυλα, με διαλεχτούς απατεώνες ή ‘ψευτο-επιχειρηματίες’. Οι φόροι είναι βάρος πρώτα για τους μικρούς και τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, δηλ. τον κορμό της χώρας, καθώς οι μεγάλες εταιρείες ούτως ή άλλως φοροδιαφεύγουν ευρύτατα, ευνοούμενες από κατά παραγγελία νόμους, αντισταθμιστικά οφέλη, εργασίες κλίμακας κλπ. και δεν έχουν καν ανάγκη. Βέβαια καμιά σοβαρή-υγιής επιχειρηματικότητα δεν ευνοείται με ασταθές φορολογικό καθεστώς, κατακράτηση πληρωμών ή επιστροφών, υπέρογκους φόρους ή ξαφνικές αναδρομικές χρεώσεις.

6) ΓΡΑΦΕΙΟΚΡΑΤΙΑ. Λύστε τα χέρια του σκλαβωμένου πολίτη. Εξαλείψτε την άσκοπη πολυνομία καταργώντας εκ βάθρων την παλαιά νομοθεσία. Φέρτε νέες τεχνολογίες στο κράτος. Ανέκαθεν η δημιουργικότητα των Ελλήνων ήταν τεράστια, δεδομένη και παροιμιώδης. Ο Έλληνας στο εξωτερικό κατά πλειοψηφία πετυχαίνει λαμπρά και συνήθως χωρίς καμιά βοήθεια. Αφήστε τον λοιπόν και εδώ να δουλέψει, να δημιουργήσει, να πάρει την τύχη στα χέρια του, να δοκιμάσει χωρίς άσκοπα δεσμά, χωρίς μίζες, χωρίς φόβο, χωρίς άσκοπη απώλεια ενέργειας, ειδικότερα τους μικρότερους. Είναι εξωφρενικό να μας καταδικάζει το ίδιο το κράτος.

7) ΕΘΝΙΚΗ ΚΥΡΙΑΡΧΙΑ. Αφού έβαλαν χέρι σε όλη την κρατική και σταδιακά και στην ιδιωτική μας περιουσία, οι δανειστές μας, δεν έχουν κανένα απολύτως συμφέρον να ξεχρεώσουμε. Τι υβριστικό να απαιτούν να βάλουμε και στο Σύνταγμα, ως πρώτη προτεραιότητα, την αποπληρωμή αυξανόμενων ανέλεγκτων ή αθέμιτων αβυσσαλέων χρεών ήδη ύψους 650 Δισεκατομμυρίων (350 Δημόσιο και κάπου 300 ως στήριξη στις τράπεζες), μια παγκοσμίως άδικη πρωτοτυπία που δεν εφαρμόστηκε ούτε στο Σύνταγμα της Ιαπωνίας και Γερμανίας μετά τον Β’ παγκόσμιο πόλεμο παρά τα άπειρα χρέη και γενοκτονίες τους. Έχοντας άσκοπα στηρίξει τις τράπεζες που όμως δεν δανείζουν (μόνο για στήριξη τραπεζών, αντιστοιχούν ήδη κάπου 30 χιλιάδες κατά κεφαλή ή 150 χιλιάδες ευρώ ανά πενταμελή οικογένεια, που υπερκάλυπταν άνετα όλες τις καταθέσεις των πολιτών, που μας έλεγαν ότι θα χάνονταν), κινδυνεύουμε τώρα να χάσουμε και τις καταθέσεις μας. Εναλλακτικά, τα χρήματα αυτά θα μπορούσαν να έχουν δοθεί στους πολίτες που τα χρεώθηκαν για να βγάλουν την κρίση. Που  πήγαν λοιπόν τόσα λεφτά και που είναι αυτά σήμερα; Οι Κύπριοι ήδη ξεκίνησαν να μάθουν, εδώ απαγορεύεται να ξέρουμε; Ζητάτε λοιπόν, από τους εξαθλιωμένους πολίτες, να ακολουθούν τις χωρίς εγγυήσεις ιδιοτελείς πολιτικές σας διαστροφές, σαν χρόνια εξαρτημένα, άρρωστα πρεζόνια και συνάμα αποκρύβοντας ότι, οιοδήποτε χρέος υπέρ τα 70 ΔΙΣ είναι μη βιώσιμο; Η πολιτική αυτή είναι συνέχεια του αργού-βέβαιου θανάτου όπως πριν, πάλι το χρέος που αυξάνεται γοργά, πάλι εσάς στις καρέκλες, με κάποια νέα όμως στοιχεία: τώρα ξεπουλήσατε και το κράτος και μας μαδήσατε και μας ρίξατε στην πείνα.

ΕΠΙΛΟΓΟΣ. Κάποιες διεξόδους σε ανεργία-ανάπτυξη εντός 15ετίας, δίδουν η άμεση στροφή πολιτικής στην ΕΕ με παραγραφή χρεών και άφθονη ρευστότητα, η επιστροφή στην δραχμή, η μαζική μετανάστευση, μια ευρύτατη ανταλλακτική οικονομία, ή κάθε δόκιμος συνδυασμός των παραπάνω. Η χώρα πρέπει να βγει από το ψυγείο και κάθε αειφόρα επιλογή που θα δημιουργήσει μαζική απασχόληση-βιωσιμότητα, δεν είναι , δεν μπορεί να είναι ταμπού....για καμιά καρέκλα!

Ο Σπύρος Βροντινός είναι  Δρ. Πολιτικός Μηχ/κός